Соңғы уақытта коронавирус инфекциясының үндістандық нұсқасы Қазақстанда тарала бастады. Ол осы індеттің алдыңғы түрлеріне қарағанда жұқпалы және жиі өлім құштырады деп есептелінеді.

Бірер ай бұрын Үндістанда COVID–19 індетінің ошағы лап ете қалды. Оның себебі не еді?

Соңғы 100 жылда ғылымда үш маңызды оқиғалар болды. Біріншісі – кванттық революция, Эйнштейіннің арқасында бізге атом құрылымының ішкі жағына үңілуге мүмкіндік туды. Екіншісі – ақпараттық «революция», мұның арқасында біздің бүгінгі өміріміз көбіне бит пен байттық ақпаратқа тәуелді. Үшінші – ол биотехнологиялық революция.

Дене қызуы, ентігу сияқты коронавирустық инфекцияның симптомдарын қадағалау, сондай-ақ қандағы оттегінің мөлшерін өлшеу қажетті шараларды уақытылы қабылдау үшін өте маңызды. COVID-19 – бұл болжап білуге болмайтын ауру. Ол көбінесе симптомсыз және баяу ағымды түрде өтеді, бірақ жиі ауыр асқынуларға әкелуі мүмкін.

Біздің көпшілігімізге мәлім, COVID-19-дың алғашқы күнінен бастап болатын бірегей белгілерінің бірі – иіс сезу қабілетінің жоғалуы. Дәрігерлер мұны аносмия деп атайды.

Былтыр ғана Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы COVID-19 пандемиясын жариялаған болатын. Енді міне, коронавирус молекуласы едәуір қарапайым және құбылмалы екендігі анық болды. Оның әлсіздігі осында, сондай-ақ зұлымдығы да: оның жұқпалығы және салдырынан өлім-жітімге әкелуі тұмауға қарағанда едәуір жоғары болып шықты.

Диагнозды дәл анықтау неге байланысты? Тексеруден өтетін баланың ата-анасы қандай мәселелерге мән бергені жөн?

Қорғасын – адам ағзасында жиналуға қабілетті улы, салмағы ауыр металл. Қорғасын металының өзіне қарағанда, қорғасын тотығы адам ағзасы үшін қауіпті. Өнеркәсіпте, әр түрлі ашық түсті бояғыш заттар ретінде, типографиялық өндірісте кеңінен қолданылады. Соңғы жылдары, ауыр металлдардың ішінде таралуы және уыттылығы жағынан бірінші орынды алып, бала денсаулығына кері әсер етуінен медицина саласында маңызды мәселердің біріне айналып отыр.

Жалпы мына адамның миы қауіп төнген жағдайда ағзаға сигнал береді. Мұны стресстік реакция деп атайды. Ол өзі адреналин, кортизон және басқа гормондардың қанға шығарылуымен көрінеді, олар ағзаға қауіп төндіруге бейім: жүрек соғысын жиілетеді, қан қысымын көтереді және тынысты тарылтады. Бұл стресстік гормондар. Олар уақытша ғана әл беріп, ойлау өткірлігі мен жылдам реакцияға септік етеді.

Жаңа піскен көкөністер мен жемістер – «тірі тағамның» негізі болып табылады. Олардың құрамында дәрумендер, минералдар мен өсімдік талшықтары сияқты көптеген пайдалы заттар бар.

COVID-19 ұйқысыздық пен басқа да нерв жүйесінің бұзылуларын туындатуы мүмкін. Джонс Хопкинс университетінің ғалымдары анықтағандай, бұл коронавирустың нерв жасушаларына тікелей әсер етуінен емес, көбінесе вирусқа қабыну реакциясынан туындайды екен.

Өткен мақалада біз матрицалық РНҚ негізінде жасалған Pfizer, BioNTech және Moderna компанияларының коронавирусқа қарсы вакциналарын қарастырдық. Бұл мақалада коронавирусқа қарсы вакцина жасаудың өзге де технологияларын кеңірек қарастыратын боламыз.

Осыдан алты ай бұрын ғана көпшілік COVID-19-ды тек жай тыныс жолдарының инфекциясы деп санаған болатын. Кейінірек, коронавирус қан тамырларына әсерін тигізіп, нәтижесінде әртүрлі мүшелерді зақымдайтыны, көптеген асқынуларға әкелетіні белгілі болды.