Біздің көпшілігімізге мәлім, COVID-19-дың алғашқы күнінен бастап болатын бірегей белгілерінің бірі – иіс сезу қабілетінің жоғалуы. Дәрігерлер мұны аносмия деп атайды.

Ұлыбританияда анықталған коронавирустың жаңа түрі өте жұқпалы екендігі айтылып, бұл хабар көпшілікті алаңдатпай қоймады. Жаңа эпидемияның таралуынан сақтанған кейбір елдер Ұлыбританиямен әуе қатынасын жауып тастаған болатын. Коронавирустың мутацияланған бұл түрі шынымен де қауіпті ме?

Соңғы кездері коронавирусты жұқтырғандардың саны артып келеді. Көптеген жағдайларда инфекция симптомсыз түрде немесе жеңіл белгілермен өтуде. Бірақ, ауыр жағдайда жансақтау бөліміне түскендер де жоқ емес. Ауру дендеп барады, күн санап науқастар саны көбейіп жатыр. Ақыр соңында көптеген адамдар коронавирустың ойдан шығарылмағанын, шындық екенін түсінгендей. Осыған орай, біз көп жылдық қызметін АИТВ/ЖИТС індетімен күресуге арнаған иммунолог, бүгінде Профилактикалық медицина академиясының президенті, профессор Алмаз Шарманнан осы мәселе төңірегінде айтып өтуін сұраған болатынбыз.

Жыл сайын 14 қарашада бүкіл әлемде 1991 жылы Халықаралық Диабет федерациясы (IDF) мен Дүниежүзілік Денсаулық Сақтау Ұйымы (ДДҰ) құрылтайлаған Дүниежүзілік диабетпен күресу күні өтеді . Қант диабеті жедел әрекет етуді талап ететін заманауи қоғамның маңызды медициналық-әлеуметтік мәселелерінің қатарына кіреді.

Дене қызуы, ентігу сияқты коронавирустық инфекцияның симптомдарын қадағалау, сондай-ақ қандағы оттегінің мөлшерін өлшеу қажетті шараларды уақытылы қабылдау үшін өте маңызды. COVID-19 – бұл болжап білуге болмайтын ауру. Ол көбінесе симптомсыз және баяу ағымды түрде өтеді, бірақ жиі ауыр асқынуларға әкелуі мүмкін.

COVID-19-бен ауырған көптеген науқастарда бірнеше айдан кейін де ентігу, әлсіздік, бас ауруы, ұйқы мен ас қорыту мәселелері, жүрек ырғағының өзгеруі мен өзге де бұзылыстар орын алуда. Көбінесе бұл көріністер толқынды сипатта болады, яғни симптомдар пайда болып, жоғалады, содан кейін қайтадан мазалай бастайды.

COVID-19-дың алдын алуда және емдеуде қандай жаңалықтар бар? Ауру барысында иммундық жүйеге не болады, цитокин дауылынан туындаған коронавирустық инфекция мен қабынуды қалай емдейді? Осы және басқа да көптеген сұрақтар турасында академик Вячеслав Локшиннің медицина профессоры Алмаз Шарманмен сұхбатын ұсынып отырмыз.

Мешелді, остеопорозды болдырмайтын және басқа да пайдалы қасиеттері бар D дәрумені ежелден күн сәулесінен беріледі. Әдетте, қыс мезгілінде біз күн нұрын аңсап кетеміз, сондықтан ба, кей-кездерде бөлме немесе автокөлік терезелерінен түскен күн сәулесіне бетімізді рахаттана тосамыз. Бірақ, өкінішке қарай, мұндай ультракүлгін біздің денсаулықты нығайтуға көмектеспейді.

Біз сүйек пен тіс мықты болу үшін кальций керек екенін білеміз, өйткені кальций олардың құрылымдық негізі. Дегенмен, біздің ағзамызда кальцийдің атқаратын рөлі әлдеқайда зор және аса маңызды, яғни, ол жүрек-қантамырлар, қанайналым, жүйке және бұлшықет жүйелеріне айтарлықтай қажет.

Семіздікке шалдығу бейімділігінің генетикалық негізі бар. Семіздікке бейім келетін ген иелерінде физикалық белсенділікке деген жоғары тәуелділік байқалады: физикалық әрекетсіздік, енжарлық өмір сөз жоқ семіздікке барар жол, ал сайма-сай физикалық жүктеме генетикалық қатерді азайтады.

Академик Төрегелді Шарманов сыйлығын алу конкурсына қатысуға шақырамыз. Медицина мен денсаулықтың өзекті тақырыбы жайында қазақ тілінде ғылыми-көпшілік мақалалар жазушы барлық қауымға, әр тоқсан сайын жүргізілетін академик Төрегелді Шармановтан тағайындалған сыйлықты алу конкурсына қатысуға шақырамыз.

Жақында АҚШ президенті Дональд Трамп коронавирустық инфекцияны жұқтырып, аурудан сауығып шыққан болатын. Ем жүргізу барысында D дәрумені, мырыш және мелатонин сияқты биологиялық белсенді қоспалардан басқа, дексаметазон гормоны, вирусқа қарсы ремдесивир препараты, сондай-ақ моноклоналды антиденелердің коктейлі болып табылатын эксперименттік препараттар қолданылған еді.