Бүгінде көптеген адамдарда коронавирус анықталуда. Біразында коронавирустық инфекция ешқандай симптомсыз немесе болмашы көріністермен өтуде. Сонымен бірге ауру көбінесе сиптомсыз басталғанмен, бірнеше күннен соң симптомдар байқалып жатады. Мұны инфекцияның беймәлім немесе жасырын кезеңі деп атайды.

Соңғы уақытта менің достарымның, жақындарымның және туыстарымның көбісі коронавирусты жұқтырды. Олардың көбісінде инфекция симптомсыз немесе жеңіл түрде өтуде. Араларында ауыр жағдайда жан сақтау бөлімінде болғандары да бар. Ауру дендеп барады, күн санап науқастар саны көбейіп жатыр.

Коронавирус инфекциясы көп жағдайда симптомсыз немесе болмашы көріністерімен жүреді. Алайда, ауру көбінесе суық тиюдегі ұқсас симптомдармен бірге өтеді: дене қызуының көтерілуі, құрғақ жөтел, тамақтың қышуы мен жұтынудағы ауырсыну, мұрынның бітелуі, тыныс алудың қиындауы, ентігу, дененің және бұлшықеттердің ауырсынуы секілді.

Вакциналар коронавирустың таралу тізбегін толығымен тоқтатқанша, оған тірі қалу үшін мүмкіндігінше көп адамдарға жұғып үлгеруі маңызды. Ол үшін коронавирус өзінің генетикалық құрылымын үнемі өзгертіп отырады, яғни мутацияға ұшырайды.

Жаз мезгілінде коронавирустың жаңа толқыны келе жатқаны туралы ескерткен болатынмын. Содан кейін Вашингтон университетінің профессоры Крис Мюррейдің моделі бойынша маска тағу және әлеуметтік арақашықтық сияқты сақтық шараларын сақтау жеткіліксіз болса, сондай-ақ ауруханалар секторы уақытылы дайын болмаған жағдайда Қазақстанда қараша айында COVID-19 ауруының жоғары деңгейін болжаған едім.

Жақында неміс BioNTech биотехнологиялық компаниясы мен Pfizer фармацевтикалық концерні бірлесіп жасаған коронавирусқа қарсы вакцинаның тиімділігі 90 пайыз болды деп хабарланды. Бұл көрсеткіш нені білдіреді? Вакцина сынақтары қалай өткізіліп жатыр? Оның жасалуы біздің індетті жеңуімізге қалай көмектеспек?

COVID 19 вирусы қазіргі таңда бар елдің бойына қорқыныш үйіргені анық, жаппай таралуымен бірнеше елді қамтып сондықтан да, қазіргі таңның ПАНДЕМИЯсы болып отыр. Сондықтан да келесі пайдалы кеңестерге құлақ асқан жөн.

Төтенше жағдайға байланысты Қазақстан республикамыздан шығуға және сырттан кіруге қозғалыс шектелген. Сондай-ақ, ірі сауда кешендері мен ойын сауық орталықтары, кинотеатрлар мен көрмелер жұмысы тоқтатылды. Сонымен қатар спорттық ойын түрлерін өткізуге және отбасылық мерекелер ұйымдастыруға да қатаң тыйым салынады.

Жауабы – иә, мутацияланады. Коронавирус әрдайым мутацияланады және бұл шамамен екі апта сайын орын алып тұрады. Алайда, мутацияның көпшілігі вирустың әрекет етуіне айтарлықтай әсер ете қоймайды.

Елестетіп көріңізші, смартфоныңызға сіз жақында супермаркетке барған уақытта, ол жақта коронавирус жұқтырған адамның болғандығы туралы хабарлама келіп тұрса. Оның үстіне, ол кісінің қандай азық-түлік өнімдерін сатып алғандығы жайлы мәлімет берілсе.

Сізге мұның бәрі бір қиял-ғажайып болып көрінер. Алайда, жақында Оңтүстік Кореяның 90 пайызға жуық тұрғындары коронавирус жұқтырған адамдармен соңғы уақытта тығыз байланыста болу мүмкіндігі жайлы осындай хабарламалар алған болатын.

Коронавирустар адамзатпен бірге 55 миллион жылдан бері бар, ал біздің планетамызда шамамен 4 миллиард жылдай өмір сүріп келеді. Олардың мінсіз таратушылары – жарқанаттар болып табылады.

Осыдан тура 5 жыл бұрын, 2015 жылдың мамырында, қазақ даласында бұрын-соңды болмаған оқиға орын алды. Мен оны қазіргі коронавирустық пандемиямен салыстыруға болады деп санаймын. Сол кезде әлемдегі ақбөкен популяциясының үштен екісі қырылып қалды. Оның себебі pasteurella multocida деп аталатын бактериядан болды. Бұл бактерия мыңжылдар бойы ақбөкендердің денесінде зиянсыз өмір сүрген болатын, ал сол жылы кенеттен агрессивті түрде әсер еткен еді.