Сөйтіп, Қазақстанда төтенше жағдай мен карантинді сәуірдің соңына дейін созды. Әлемде де жағдай мәз емес. Коронавирус пандемиясы – бұл тарихи оқиға, бұрын болып көрмеген көлемді әлемдік дағдарыс болып тұр. Ол кәрі-жас, бай-кедей, әлсіз-мықты, ауру-сау демей барлық адамдардың өмірлеріне әсер етуде.

Шектеу шараларының жеңілдетуіне байланысты дүкендер, шаштараздар және ойын-сауық орталықтары жұмыс істей бастады. Көпшілік адамдарға жұмысқа баруға және ұшақпен ұшуға рұқсат берілді. Дегенмен, коронавирустық пандемия толығымен жойлыған жоқ және инфекция қаупі әлі де сақталмақ.

Қазіргі таңда дәрігерлер жүрек-қан тамырлары аурауларының қауіп факторларын яғни гипертониялық ауруды, қант диабетін және қандағы холестериннің жоғары деңгейін тиімді емдей бастады. Бұл аурулардың алдын-алу үшін аспиринді қолданудың қажеті жоқ.

Осыдан тура 5 жыл бұрын, 2015 жылдың мамырында, қазақ даласында бұрын-соңды болмаған оқиға орын алды. Мен оны қазіргі коронавирустық пандемиямен салыстыруға болады деп санаймын. Сол кезде әлемдегі ақбөкен популяциясының үштен екісі қырылып қалды. Оның себебі pasteurella multocida деп аталатын бактериядан болды. Бұл бактерия мыңжылдар бойы ақбөкендердің денесінде зиянсыз өмір сүрген болатын, ал сол жылы кенеттен агрессивті түрде әсер еткен еді.

Коронавирустар адамзатпен бірге 55 миллион жылдан бері бар, ал біздің планетамызда шамамен 4 миллиард жылдай өмір сүріп келеді. Олардың мінсіз таратушылары – жарқанаттар болып табылады.

Елестетіп көріңізші, смартфоныңызға сіз жақында супермаркетке барған уақытта, ол жақта коронавирус жұқтырған адамның болғандығы туралы хабарлама келіп тұрса. Оның үстіне, ол кісінің қандай азық-түлік өнімдерін сатып алғандығы жайлы мәлімет берілсе.

Сізге мұның бәрі бір қиял-ғажайып болып көрінер. Алайда, жақында Оңтүстік Кореяның 90 пайызға жуық тұрғындары коронавирус жұқтырған адамдармен соңғы уақытта тығыз байланыста болу мүмкіндігі жайлы осындай хабарламалар алған болатын.

Жауабы – иә, мутацияланады. Коронавирус әрдайым мутацияланады және бұл шамамен екі апта сайын орын алып тұрады. Алайда, мутацияның көпшілігі вирустың әрекет етуіне айтарлықтай әсер ете қоймайды.

Төтенше жағдайға байланысты Қазақстан республикамыздан шығуға және сырттан кіруге қозғалыс шектелген. Сондай-ақ, ірі сауда кешендері мен ойын сауық орталықтары, кинотеатрлар мен көрмелер жұмысы тоқтатылды. Сонымен қатар спорттық ойын түрлерін өткізуге және отбасылық мерекелер ұйымдастыруға да қатаң тыйым салынады.

COVID 19 вирусы қазіргі таңда бар елдің бойына қорқыныш үйіргені анық, жаппай таралуымен бірнеше елді қамтып сондықтан да, қазіргі таңның ПАНДЕМИЯсы болып отыр. Сондықтан да келесі пайдалы кеңестерге құлақ асқан жөн.

Жақында неміс BioNTech биотехнологиялық компаниясы мен Pfizer фармацевтикалық концерні бірлесіп жасаған коронавирусқа қарсы вакцинаның тиімділігі 90 пайыз болды деп хабарланды. Бұл көрсеткіш нені білдіреді? Вакцина сынақтары қалай өткізіліп жатыр? Оның жасалуы біздің індетті жеңуімізге қалай көмектеспек?

Жаз мезгілінде коронавирустың жаңа толқыны келе жатқаны туралы ескерткен болатынмын. Содан кейін Вашингтон университетінің профессоры Крис Мюррейдің моделі бойынша маска тағу және әлеуметтік арақашықтық сияқты сақтық шараларын сақтау жеткіліксіз болса, сондай-ақ ауруханалар секторы уақытылы дайын болмаған жағдайда Қазақстанда қараша айында COVID-19 ауруының жоғары деңгейін болжаған едім.

Вакциналар коронавирустың таралу тізбегін толығымен тоқтатқанша, оған тірі қалу үшін мүмкіндігінше көп адамдарға жұғып үлгеруі маңызды. Ол үшін коронавирус өзінің генетикалық құрылымын үнемі өзгертіп отырады, яғни мутацияға ұшырайды.